Hôm nay, 12/7/2016, Tòa Án Trọng Tài Thường Trực
ở La Haye đã ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông giữa
Philippines với Trung Quốc và tuyên bố rằng “không có
cơ sở pháp lý” cho việc Trung Quốc đòi hỏi quyền lịch sử
trên những tài nguyên tại các vùng nằm trong bản đồ đường
chín đoạn, còn được gọi là bản đồ “đường lưỡi bò”.
Trong phán quyết, Tòa ghi rõ “ mặc dù các ngư dân và nhà hàng hải của Trung Quốc, cũng như của những nước khác, trong lịch sử đã từng sử dụng các “đảo” ở Biển Đông, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy Trung Quốc trong lịch sử đã từng độc quyền kiểm soát các vùng biển và các nguồn tài nguyên tại đây.”
Về quy chế của các thực thể, Tòa cũng phán quyết rằng không một thực thể nào của quần đảo Trường Sa “có thể tạo các vùng biển mở rộng”, không một thực thể mà Trung Quốc đòi chủ quyền “có thể tạo ra một vùng đặc quyền kinh tế”. Do vậy, Tòa tuyên bố – tuy không xác định ranh giới – rằng một số khu vực nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines vì những khu vực này không chồng lấn với bất cứ khu vực nào của Trung Quốc.
Liên quan đến các hoạt động bất hợp pháp của Trung Quốc tại Biển Đông, phán quyết của Tòa Án Trọng Tài Thường Trực cho rằng Trung Quốc đã vi phạm chủ quyền của Philippines ở vùng đặc quyền kinh tế của nước này, vì đã cản trở việc thăm dò dầu khí và đánh cá của Philippines, xây dựng các đảo nhân tạo, cũng như đã không ngăn cản ngư dân Trung Quốc đến đánh cá trái phép ở vùng này.
Tòa còn phán quyết rằng các ngư dân Philippines ( cũng như ngư dân Trung Quốc ) có quyền đánh cá truyền thống ở vùng bãi cạn Scarborough và Bắc Kinh đã cản trở việc thực thi các quyền đó khi hạn chế việc đi vào vùng này. Cũng theo Tòa án Trọng tài Thường trực các tàu chấp pháp của Trung Quốc đã hành xử trái phép khi họ dùng tàu cản đường các tàu Philippines gây nguy cơ đụng tàu nghiêm trọng.
Về môi truờng biển, Tòa nhận định là các hoạt động bồi đắp, xây đảo nhân tạo của Trung Quốc trong thời gian gần đây đã làm tổn hại nghiêm trọng đến môi trường bãi san hô và vi phạm nghĩa vụ bảo về môi trường sinh thái biển.
Cuối cùng, Tòa Án Trọng Tài Thường Trực còn cho rằng các hành động bồi đắp, xây đảo nhân tạo của Trung Quốc không phù hợp với nghĩa vụ của một Nhà nước trong tiến trình giải quyết tranh chấp, gây ra những tổn hại không thể khắc phục được đối với môi trường biển, xây dựng các đảo nhân tạo trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, tàn phá môi trường tự nhiên của các thực thể ở Biển Đông.
Xin nhắc lại là phán quyết của Tòa Án Trọng Tài Thường Trực không phán quyết về chủ quyền biển đảo, mà chỉ xác định là những thực thể nào trên biển có thể tạo ra chủ quyền lãnh thổ trên các vùng biển xung quanh chiếu theo luật quốc tế.
Trung Quốc đã nhiều lần tuyên bố là không chấp nhận và cũng không tham gia vào vụ kiện “đơn phương” của Philippines. Tuy nhiên, Tòa Án Trọng Tài Thường Trực cho rằng, việc Bắc Kinh từ chối tham gia không ảnh hưởng gì đến thẩm quyền xét xử của tòa và việc Philipines đơn phương kiện không phải là một hành động vi phạm các thủ tục giải quyết tranh chấp theo Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển.
THƠ TRƯƠNG HIẾU 
Toà Trọng tài LHQ ra phán quyết bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc
12.07.2016
Người Việt tuần hành ở Manila trước khi Toà Trọng tài LHQ ra phán quyết bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, 12/7/2016, Philippines.
WASHINGTON —
Trong một phán quyết quan trọng, Toà án Trọng tài Liên Hiệp Quốc bác bỏ những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trong Biển Đông, nói rằng nước này không có “chủ quyền dựa trên yếu tố lịch sử” tại vùng biển rộng lớn này.
Phán quyết của Toà án Trọng tài Thường trực tại La Haye là để đáp lại vụ khiếu kiện của Philippines vào năm 2013, Manila tố cáo Bắc Kinh là vi phạm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển – gọi tắt là UNCLOS, qua các hành động gây hấn của họ trên bãi cạn Scarborough, một bãi cạn nằm cách bờ biển Philippines khoảng 225 km.
Toà án Trọng tài Thường trực La Haye – PCA nói tuyên bố của Bắc Kinh đòi chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông theo lằn ranh gọi là “đường chín đoạn” trải dài từ vùng duyên hải phía Tây Trung Quốc đi ngược lại với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển, ấn định ranh giới biển của một nước trong phạm vi 12 hải lý từ bờ biển của nước này, và quyền kiểm soát các hoạt động kinh tế trong phạm vi 200 hải lý tính từ bờ biển của nước đó.
Trung Quốc đã phát động một chiến dịch chiếm đất quy mô, và một nỗ lực xây dựng quy mô trên khắp Biển Đông trong mấy năm gần đây. Nước này đã bồi đắp vô số bãi cạn thành những hòn đảo nhân tạo có khả năng làm nền cho các cơ sở quân sự, và cùng lúc, làm ngơ các tuyên bố chủ quyền cạnh tranh với Bắc Kinh đối với khu vực này từ Brunei, Malaysia, Việt Nam và Đài Loan, cũng như từ Philippines.
Toà án La Haye cũng phán rằng không có hòn đảo nào tại quần đảo Trường Sa cho phép Trung Quốc có đặc khu kinh tế, và rằng các hoạt động xây cất trên Đá Vành Khăn đã gây “thiệt hại không thể cứu vãn được” cho hệ sinh thái của bãi cạn này.
Trung Quốc đã tẩy chay các thủ tục tố tụng tại toà, nói rằng Toà Trọng tài quốc tế không có quyền tài phán trong cuộc tranh chấp, và nhấn mạnh họ sẽ không chấp nhận, công nhận hoặc thực thi bất cứ phán quyết nào về Biển Đông, mặc dầu họ đã ký Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển cùng với Philippines. Trong một thông báo công bố vài giờ trước khi Toà án La Haye loan báo quyết định của họ, Tân Hoa Xã nói rằng “toà án thao túng luật pháp” này đã đưa ra một “phán quyết không có cơ sở vững chắc.”
Bất chấp phán quyết đưa ra hôm nay, thứ Ba 12/7, Liên Hiệp Quốc không có cơ chế nào để buộc thực thi phán quyết của toà, dù là bằng hành động quân sự, hay các biện pháp chế tài kinh tế. Tuy nhiên, phán quyết này có thể mở đường cho các nước đối nghịch với Trung Quốc khác ở khu vực Á Châu-Thái Bình Dương đệ đơn khiếu kiện Trung Quốc, tăng sức ép đối với Bắc Kinh phải giảm thiểu sự hiện diện của họ trong Biển Đông. Hoa Kỳ cũng đã chống lại thái độ ngày một hung hãn hơn của Trung Quốc trong khu vực, và đã tổ chức một số cuộc tập trận hải quân, triển khai các tàu chiến tới gần các bãi cạn đã được bồi đắp xây dựng thêm để khẳng định quyền tự do hàng hải trên vùng biển này.
Phản ứng của Trung Quốc cũng có thể còn tùy thuộc vào các hành động của tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, người đã kêu gọi đàm phán song phương để giải quyết vụ tranh cãi.
Trước khi toà án La Haye ra phán quyết, hàng chục người biểu tình ôn hoà tuần hành qua đại sứ quán Trung Quốc ở Manila, kêu gọi Bắc Kinh hãy rút ra khỏi các vùng biển của Philippines. Không có vụ bạo động nào xảy ra và cũng không có ai bị bắt.
Tại Bắc Kinh, bên ngoài đại sứ quán Philippines đầy những nhà báo và cảnh sát, nhưng không thấy có người biểu tình nào.
Ông Harry Kazianis, một nhà nghiên cứu cấp cao về Chính sách Quốc phòng tại Trung tâm vì Quyền lợi Quốc gia mới đây nói với Đài VOA rằng Trung Quốc có thể có 3 sự lựa chọn để đáp lại phán quyết của toà án La Haye.
Một là tiếp tục với hướng hành động hiện tại, hai là tuyên bố một khu nhận dạng phòng không – ADIZ trên Biển Đông, và lựa chọn thứ 3 là “bất hợp tác hay trở thành nước bất hảo”, có nghĩa là Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình có thể tăng thêm áp lực trong khu vực.
Trung Quốc trong thời gian qua đã tiến hành một loạt cuộc diễn tập quân sự chung quanh quần đảo Hoàng Sa trong lúc chờ đợi phán quyết của toà hôm thứ Ba.
Tòa trọng tài quốc tế: Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử ở Biển Đông
Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế nói rằng Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử ở Biển Đông, không có cơ sở pháp lý để đòi quyền lịch sử đối với những nguồn tài nguyên nằm trong khu vực thường được gọi là “đường lưỡi bò” mà Bắc Kinh tự ý vẽ ra để nhận chủ quyền thuộc về mình.
Trong phán quyết mới đưa ra cách đây khoảng 4 giờ đồng hồ liên quan đến vụ Philippines kiện yêu sách chủ quyền của Biển Đông, Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế nói rằng bằng những hành động khác nhau, Trung Quốc đã xâm phạm chủ quyền của Philippines tại vùng đặc quyền kinh tế, như ngăn chặn tàu cá, tàu thăm dò của Phi, xây dựng đảo nhân tạo.
Trong bản phán quyết dài 497 trang, Tòa Trọng Tài Thường trực Quốc Tế cũng nói rõ Trung Quốc không có vùng đặc quyền kinh tế nào ở quần đảo Trường Sa, có nghĩa là ngay cả đảo Ba Bình mà Đài Loan đang kiểm soát cũng không phải là vùng đặc quyền kinh tế của Trung Quốc.
Phán quyết còn viết rằng Trung Quốc đã gây nhiều tai hại không thể khắc phục được đối với các rặng san hô ở Trường Sa, cũng như tạo nguy cơ, gây căng thẳng vì tàu tuần tra của Trung Quốc có thể va chạm với tàu của Philippines trong khu vực.
Khả năng va chạm này được Tòa xem là rất cao.
Cũng ở điểm này, phán quyết còn lên tiếng chỉ trích Trung Quốc, gọi việc Bắc Kinh cải tạo, xây dựng đảo nhân tạo là điều không phù hợp với trách nhiệm của một quốc gia trong lúc đang giải quyết tranh chấp về chủ quyền.
Phán quyết được Tòa đưa ra sau 3 năm thụ lý đơn kiện của Philippines.
Trong đơn kiện nộp cho tòa hồi cuối tháng 1 năm 2013, chính phủ Phi viết rằng việc Trung Quốc tự ý vẽ ra “đường lưỡi bò” để khẳng định chủ quyền ở Biển Đông là điều vô lý và vô căn cứ, không phù hợp với Công Ước Quốc Tế Về Luật Biển UNCLOS.
Trong đơn kiện, chính phủ Phi cũng cáo buộc Trung Quốc vi phạm chủ quyền, khi chiếm một số rặng san hô bãi cát ngầm của Phi.
Ngay từ ngày đầu, Trung Quốc đã lên tiếng nói không tham gia vào vụ kiện, đồng thời cũng không công nhận mọi phán quyết mà Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế đưa ra.
Mới tuần trước khi nói chuyện qua điện thoại với Ngoại Trưởng Mỹ John Kerry, Ngoại Trưởng Vương Nghị của Trung Quốc gọi Tòa Trọng Tài Quốc Tế là trò hề, cần phải chấm dứt ngay tức khắc.
Vì thế, các bản tin thu thập được đều nói không ai ngạc nhiên khi thấy phát ngôn viên Lục Khảng của Bộ Ngoại Giao Trung Quốc nhấn mạnh rằng Bắc Kinh không quan tâm và cũng không chấp nhận phán quyết mà Tòa vừa đưa ra.
Bộ Ngoại Giao Trung Quốc cũng nhắc lại điều Bắc Kinh từng nói là Hoa Lục có chủ quyền ở Trường Sa và Hoàng Sa, chủ quyền này phù hợp với luật pháp quốc tế, và đúng với những bằng chứng lịch sử là từ 2000 năm trước đây, người dân Trung Quốc đã hoạt động ở Biển Đông.
Song song với những lời tuyên bố chính thức, truyền thông Trung Quốc còn lên án Tòa Trọng Tài Quốc Tế, chẳng hạn như bài bình luận của Tân Hoa Xã viết rằng chính Tòa Trọng Tài đã làm dụng luật pháp để đưa ra một phán quyết không có chứng cứ.
Tờ Hoàn Cầu Thời Báo xuất bản tại Bắc Kinh còn nói đến nguy cơ chiến tranh, cho rằng mặc dù không quốc gia nào muốn đối đầu quân sự, nhưng tất cả các nước liên quan đều đã có những động thái chuẩn bị quân sự.
Điều này được thể hiện rõ hơn trong bản thông cáo của Bộ Quốc Phòng Trung Quốc, khẳng định phán quyết của Tòa không ảnh hưởng gì tới chủ quyền đang có của Hoa Lục, viết thêm rằng quân đội Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh, quyền lợi, lợi ích hàng hải của quốc gia, sẵn sàng đối phó với mọi thách thức, đe dọa, bất kể đến từ đâu.
Một điểm đáng chú ý khác là trước giờ phán quyết được công bố, máy bay dân sự của Trung Quốc đã hạ cánh trên đảo Đá Vành Khăn và Đá Subi ở Trường Sa.
Trong khi đó, Bộ Ngoại Giao Philippines lên tiếng hoan nghênh phán quyết của Tòa, đồng thời kêu gọi dân chúng bình tĩnh, đừng có những hành động quá khích.
Kêu gọi bình tĩnh cũng là điều được Ngoại Trưởng Perfecto Yasay của Philippines nói đến, cho rằng không chỉ mình Phi mà ngay chính những quốc gia liên hệ cũng phải bình tĩnh và tự kiềm chế.
Trong tuyên bố đưa ra với báo chí, Ngoại Trưởng Phi cũng cho hay Manila đang nghiên cứu về phán quyết của Tòa, và gọi phán quyết này mang một ý nghĩa rất quan trọng.
Bộ Ngoại Giao Phi còn nhắc nhở những công dân Phi đang có mặt tại Trung Quốc nên tránh tối đa, đừng thảo luận, tranh luận với người dân địa phương về phán quyết của Tòa Trọng Tài Quốc Tế.
Tân Tổng Thống Phi, ông Rodrigo Duterte cũng nói là rất phấn khởi trước phán quyết của Tòa, đồng thời nhắc lại rằng ông sẵn sàng đàm phán với Trung Quốc để tìm giải pháp thuận lợi nhất cho cả đôi bên.
Giải pháp thuận lợi này từng được ông nói tới là cùng khai thác chung ở khu vực đang tranh chấp chủ quyền.
Tại Hà Nội, ông Lê Hải Bình, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam cho hay Việt Nam hoan nghênh phán quyết của Tòa, nói thêm là chính phủ sẽ có tuyên bố chính thức về nội dung phán quyết này.
Trong buổi họp báo ở Hà Nội, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam cũng nhắc lại chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa thuộc về Việt Nam.
Tại Nhật Bản, Ngoại Trưởng Nhật Fumio Kishida gọi phán quyết của Tòa Trọng Tài Quốc Tế là phán quyết chung cuộc, mang tình ràng buộc về pháp lý, đòi hỏi tất cả các nước liên hệ phải tuân thủ.
Ngoại Trưởng Kishida cũng nói rằng Nhật Bản tôn trọng luật pháp, không chấp nhận việc sử dụng võ lực để giải quyết tranh chấp.
Cũng cần nói thêm là trước khi phán quyết được Tòa công bố, Chủ Tịch Hội Đồng Châu Âu là ông Donald Tusk đang có mặt tại Bắc Kinh. Trong cuộc thảo luận với Thủ Tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, ông Tusk nhấn mạnh phán quyết mà Tòa đưa ra mang ý nghĩa rất quan trọng, giúp bảo vệ trật tự thế giới.
Ông Chủ Tịch Hội Đồng Châu Âu Donald Tusk còn nói rằng tất cả mọi quốc gia đều có bổn phận phải bảo vệ điều này.
Tin tức Đài Á Châu Tự Do ghi nhận được cho thấy dường như chính phủ Đài Loan tỏ ý không công nhận phán quyết của Tòa.
Theo lời phát ngôn viên chính phủ Đài Loan, Tổng Thống Thái Anh Văn và các quan chức Đài Bắc đang phân tích phán quyết, nhắc lại mục tiêu của Đài Bắc là bảo vệ chủ quyền và lợi ích tại Trường Sa, bảo vệ đảo Thái Bình và tăng cường hoạt động tuần tra để bảo vệ an ninh lãnh hải.
Đảo Thái Bình tức là đảo Ba Bình mà Việt Nam nói là có chủ quyền.
Tin, bài liên quan
TƯỜNG TRÌNH TỪ VIỆT NAM
TIN VIỆT NAM
TIN QUỐC TẾ
Ý kiến chuyên gia sau phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế
RFA
Một thắng lợi của công lý quốc tế
Tòa Trọng tài Thường Trực-PCA tại La Haye chính thức công bố phán quyết về vụ việc Philippines kiện Trung Quốc về đường đứt khúc 9 đoạn vẽ ra tại Biển Đông nhằm tuyên bố chủ quyền ở đó. Ngay sau khi có phán quyết, Gia Minh phỏng vấn luật sư – tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao,viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách Pháp luật và Phát triển của Việt Nam tại Hà Nội.
Trước hết ông cho rằng phán quyết của PCA là một thắng lợi của công lý quốc tế:
TS Hoàng Ngọc Giao: Phán quyết này khẳng định công lý, pháp lý quốc tế đã được thực thi một cách rõ ràng; một thắng lợi chung cho các quốc gia chứ không phải một mình Philippines bởi lẽ tác động tiếp theo của phán quyết này là sẽ có lợi cho việc duy trì trật tự pháp luật quốc tế đã định hình.
Nó cũng vạch ra mưu toan dùng các hành vi quân sự, chính trị một cách vô trách nhiệm cũng không thể nào làm thay đổi được trật tự pháp lý quốc tế hiện nay cũng như xóa bỏ trật tự pháp lý quốc tế hiện nay theo ý chỉ chủ quan của một quốc gia. Bởi lẽ luật pháp quốc tế được kiến thiết, kiến tạo trên cơ sở đồng thuận của tất cả các quốc gia; cho nên không một quốc gia nào có quyền vẽ lại luật này cả.
Dưới góc độ như vậy tôi đánh giá đây là một chiến thắng của công lý quốc tế. Và có lợi cho tất cả các quốc gia về mặt nhận thức về trật tự pháp luật quốc tế, có lợi cho những quốc gia đặc biệt là những quốc gia nạn nhân trong khu vực Biển Đông.
Đó là căn cứ để chúng ta cần phải giải quyết những tranh chấp một cách hòa bình phù hợp với Công ước Quốc tế về Luật biển năm 1982.
(Phán quyết) cũng là một bài học cho Trung Quốc, một lời cảnh báo đối với Trung Quốc cần phải ứng xử, hành xử phù hợp với luật pháp quốc tế chứ không thể cậy sức mạnh quân sự của mình để phá rối trật tự pháp luật quốc tế.
Gia Minh: Thưa ông chính dù Trung Quốc nói không tôn trọng phán quyết của PCA và mọi người có phán đoán sắp đến Trung Quốc tiếp tục sự hiện diện của họ tại Biển Đông, theo ông sự hiện diện đó sắp đến sẽ bị tác động ra sao?
TS Hoàng Ngọc Giao: Ngay từ khi Philippines khởi kiện Trung Quốc ra PCA, Bắc Kinh phủ nhận thẩm quyền của tòa, tuyên bố không chấp nhận phán quyết của PCA. Điều đó rõ ràng và bằng hành động họ cũng bác bỏ mọi chuyện liên quan đến câu chuyện này.
Thế nhưng chúng ta nên nhìn theo góc độ: Trung Quốc không phải sống trên một hành tinh mà chung quanh không có quốc gia khác. Trung Quốc tồn tại và phát triển trong mối quan hệ với cộng đồng các quốc gia. Đó là yếu tố chúng ta cần phải thấy. Do đó Trung Quốc không thể một mình một sân, một mình một luật chơi được.
Bởi từ những hành động liên quan đến biển này, thì hành vi không chấp nhận trật tự luật pháp quốc tế của Trung Quốc – đặc biệt lần này không chấp nhận phán quyết của PCA, sẽ thể hiện rõ Trung Quốc là một chủ thể hay một quốc gia không có sự tin cậy trong quan hệ quốc tế. Chắc chắn các quốc gia phải xem xét lại đường lối đối ngoại của mình đối với Trung Quốc về các vấn đề chính trị, ngoại giao và kể cả kinh tế.
Còn nếu Trung Quốc lại làm tới, leo thang bằng những hành vi quân sự tiếp theo để tỏ rõ không chấp nhận PCA thì theo tôi Trung Quốc cũng sẽ nhận phải những hậu quả bị cô lập trong quan hệ kinh tế, sẽ bị những chế tài về kinh tế mà các quốc gia khác sẽ xử lý giống như trong trường hợp của nước Nga/ Putin liên quan đến câu chuyện Ukraine. (Nga) đã và đang phải chịu những chế tài kinh tế từ các nước EU cũng như Hoa Kỳ.
Về điều này, nhất là trong bối cảnh kinh tế hiện nay, Trung Quốc có nhiều bê bối, nội bộ Trung Quốc có nhiều vấn đề; Trung Quốc có tiếp tục hành vi quấy rối hay tiếp tục thực hiện tham vọng ở Biển Đông và đổi lấy sẽ phải nhận lấy sự cô lập trong cộng đồng quốc tế, nhận lấy sự tẩy chay cũng như những chế tài về kinh tế, thậm chí phản ứng bằng hành vi quân sự của những nước khác trước những hành vi quân sự của Trung Quốc hay không?
Chắc các nhà làm chính sách Trung Quốc phải tính đến điều đó. Nếu họ không tính đến, tôi tin kịch bản diễn ra sẽ rất phức tạp.
Nhưng có thêm ý nghĩa nữa: nếu Trung Quốc hành xử như một quốc gia bất chấp tất cả mọi luật lệ, bất chấp tiếng nói của tất cả các quốc gia khác, trước những hành vị phá rối của Trung Quốc thì dường như phán quyết của PCA là căn cứ, là điểm hội tụ tất cả những quốc gia chống lại Trung Quốc. Đó là một sức mạnh, đoàn kết các quốc gia trong cũng như ngoài khu vực trước hành động leo thang vũ lực của Trung Quốc tại Biển Đông.
Việt Nam cần phải kiên quyết hơn
Gia Minh: Ông nói đó là một thắng lợi về mặt pháp luật quốc tế. Và những quốc gia tranh chấp (tại Biển Đông) có cơ sở có lợi, vậy những nước như Việt Nam sắp tới nên như thế nào để có thể bảo vệ được quyền lợi tại Biển Đông?
TS Hoàng Ngọc Giao: Theo tôi có thể nói Việt Nam là một nạn nhân rất nặng nề trong những hành vi bành trướng, thôn tính hoặc sử dụng vũ lực của Trung Quốc.
Do đó việc đấu tranh ngoại giao, đặc biệt đấu tranh pháp lý đây là thời cơ rất thuận lợi cho Việt Nam. Chính phủ Việt Nam cần phải kiên quyết hơn nữa trước những hành vi của Trung Quốc.
Đặc biệt ngay ngày hôm nay, Trung Quốc tiếp tục có hành vi sử dụng vũ lực trên Biển Đông: dùng tàu đâm chìm tàu cá của Việt Nam. Trước bối cảnh như thế chính phủ Việt Nam không thể nào chỉ dừng lại ở việc tuyên bố phản đối thông qua người phát ngôn của Bộ Ngoại giao. Chính phủ Việt Nam cần phải có quyết đoán chính trị trong thời điểm này. Cần phải tính đến việc khởi kiện và cần phải có những biện pháp đấu tranh ngoại giao khác để gây áp lực lên Trung Quốc buộc phải chấp hành trật tự pháp luật quốc tế cũng như Công ước Luật biển năm 1982.
Gia Minh: Ông nói rằng phán quyết của PCA là yếu tố giúp cho các nước đoàn kết lại; nhưng trong ASEAN vừa rồiCampuchia vẫn ủng hộ cho Trung Quốc?
TS Hoàng Ngọc Giao: Tôi muốn nói đó là tâm điểm để đoàn kết sức mạnh của các quốc gia trước hành vi bành trướng, bá quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là tôi muốn nói đến các quốc gia có chính sách đối ngoại có trách nhiệm đối với cộng đồng quốc tế, có thái độ nghiêm túc đối với việc tuân thủ luật pháp quốc tế. Đó là những quốc gia sẽ đoàn kết lại với nhau; chứ tôi không nói đến những quốc gia vì động cơ kinh tế, vì những động cơ cá nhân mà vô trách nhiệm, không có thái độ gọi là có trách nhiệm đối với trật ự pháp luật quốc tế, cũng như đối với vấn đề duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
Không nói đến những quốc gia đó; và số đó không có nhiều. Số những quốc gia đó thể hiện thái độ, chính sách không nhất quán, có tính chất gọi là cơ hội.
Những quốc gia đó không đáng kể về mặt qui mô, không đáng kể về tiếng nói chính trị, không đáng kể về vị thế trong quan hệ các quốc gia
Những quốc gia có trách nhiệm là những quốc gia lớn, những quốc gia có tiềm lực, những quốc gia luôn thể hiện trách nhiệm đối với trật tự pháp lý quốc tế. Chúng ta thấy rõ: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ, Châu Âu và một loạt những nước khác- những nước phát triển. Đó là những quốc gia mà trong đường lối đối ngoại luôn lấy tiêu chí luật pháp quốc tế làm căn cứ cho các mối quan hệ quốc tế; chứ họ không thể nào chấp nhận hành vi phá bĩnh, bác bỏ luật pháp quốc tế cả.
Gia Minh: Cám ơn ông.
Tin, bài liên quan
Phản ứng các nước về phán quyết PCA
BBC
16:25Tin Mới Nhất
Tòa quốc tế ra phán quyết bác bỏ yêu sách chủ quyền và đường chín đoạn của Trung Quốc trên Biển Đông.
“Tòa kết luận không có căn cứ pháp lý để Trung Quốc đòi quyền lịch sử với các vùng biển nằm trong ‘đường chín đoạn’,” theo thông cáo của Tòa Trọng tài Thường trực ở Hague.
“Tòa xác định rằng, mặc dù các nhà hàng hải TQ và ngư dân của họ, cũng như những người như vậy từ các Quốc gia khác, đã từng trong lịch sử sử dụng những hòn đảo này ở Biển Nam Trung Hoa, hiện không hề có chứng cứ gì rằng Trung Quốc đã thực thi về mặt lịch sử sự kiểm soát đặc quyền trên toàn vùng nước hay tài nguyên. Vì thế, Tòa kết luận rằng không có căn cứ pháp lý cho việc Trung Quốc nêu quyền lịch sử với các tài nguyên nằm trong vùng biển trong Đường Chín Đoạn.”
Trung Quốc đã ra phản ứng, nói phán quyết “vô căn cứ”.
Tân Hoa Xã nói phán quyết “không có giá trị”. Hãng tin nhà nước Trung Quốc nói: “Toà trọng tài không có quyền tài phán, Trung Quốc không chấp nhận, cũng không công nhận.”
Philippe Sands, một luật sư cho Philippines trong vụ kiện, nói đây là “phán quyết rõ ràng và thống nhất ủng hộ pháp quyền và chủ quyền của Philippines”.
Trong văn bản 497 trang, các quan tòa nói các tàu chấp pháp Trung Quốc gây rủi ro đụng chạm với tàu đánh cá Philippines trong vùng biển và việc xây dựng của Trung Quốc gây thiệt hại vô kể với các rạn san hô.
Nhật Bản tuyên bố phán quyết của tòa án ở Hague là mang tính chung cuộc, ràng buộc pháp lý, yêu cầu các bên liên quan tới vụ kiện thực hiện theo quyết định này.
Ngoại trưởng Fumio Kishida nói trong thông cáo rằng Nhật Bản đã luôn ủng hộ tầm quan trọng của luật pháp và việc sử dụng các biện pháp hòa bình, không sử dụng vũ lực hay cưỡng chế trong giải quyết tranh chấp hàng hải.
“Đường Chín Đoạn” là gì?
Bắc Kinh tuyên bố “chủ quyền không thể chối cãi” đối với khoảng trên 85% diện tích Biển Đông, tương đương 3 triệu trên tổng số 3,5 triệu cây số vuông toàn bộ vùng biển này.
“Đường Chín Đoạn” chạy có những chỗ cách xa khỏi Trung Hoa lục địa tới 2.000km và vào sát bờ biển Philippines, Malaysia và Việt Nam vài trăm cây số.
“Đường Chín Đoạn” ban đầu xuất hiện trên một bản đồ của Trung Quốc hồi 1947 với 11 đoạn đứt quãng, khi lực lượng hải quân của Trung Hoa Dân Quốc thuộc Quốc Dân đảng khi đó kiểm soát được một số đảo vốn do Nhật chiếm đóng trong thời Đại chiến Thế giới lần thứ hai.
Khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập vào năm 1949 và Quốc Dân đảng phải bỏ chạy ra Đài Loan, chính quyền cộng sản đã tự tuyên bố mình là đại diện hợp pháp duy nhất của Trung Quốc và thừa kế toàn bộ các tuyên bố về biển đảo của nước này trong khu vực.
Sau đó, đầu thập niên 1950, hai “đoạn đứt quãng” được bỏ đi ở khu vực Vịnh Bắc Bộ như một hành động thân thiện của Bắc Kinh với chính quyền miền Bắc Việt Nam.
PCA là tổ chức liên chính phủ lâu đời nhất thế giới, chuyên xử lý các vụ tranh chấp quốc tế thông qua biện pháp trọng tài “và các biện pháp hoà bình khác”.
PCA được thành lập năm 1899 trong Hội nghị Hoà bình Hague, do Sa Hoàng Đệ Nhị của Nga tổ chức. Cơ quan này dẫn chiếu tới các hợp đồng, các thoả thuận đặc biệt, và nhiều hiệp ước khác nhau của Liên hợp quốc để phân xử tranh chấp.
PCA cũng hiện diện thường trực tại Mauritius, và có thể tiến hành các phiên tranh tụng trên toàn thế giới.
23:07
Trung Quốc cho bay thử phi cơ dân dụng ở Trường Sa.
Đài Phát thanh Quốc tế CRI của Trung Quốc, ban Tiếng Việt đăng tin:
“Theo Tân Hoa xã: Ngày 12/7, Chính phủ Trung Quốc đã sử dụng một chiếc máy bay của Trung tâm Hiệu chỉnh bay Hàng không Dân dụng Trung Quốc CE-680 lần lượt tiến hành bay hiệu chỉnh thành công đối với sân bay mới xây dựng trên bãi đá Mỹ Tế và Chử Bích thuộc quần đảo Nam Sa. Các dữ liệu bay hiệu chỉnh lần này cho thấy hai sân bay mới xây dựng đã có đủ khả năng bảo đảm an toàn bay cho máy bay chở khách hàng không dân dụng, tạo thuận tiện cho sự đi lại của nhân viên, cứu trợ khẩn cấp, cứu hộ y tế, v.v tại quần đảo Nam Sa, bên cạnh đó sẽ được coi là sân bay dự bị mới cho các chuyến bay trên khu vực Nam Hải.”
23:02
Bình luận về phán quyết do tòa Trọng tài Thường trực ở Hague đối với vụ Philippines kiện Trung Quốc, Tiến sỹ Trần Công Trục cho rằng điều này “chứng tỏ rằng thượng tôn pháp luật được đề cao”.
Nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ Việt Nam nói ông “hoan nghênh, đề cao sự công tâm, minh bạch, đúng đắn của phán quyết của hội đồng trọng tài PCA (Tòa Trọng tài Thường trực) đứng ra làm việc hết sức có ý nghĩa này”.
Bình luận về sự ảnh hưởng tới tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc trên Biển Đông, ông Trần Công Trục cho rằng phán quyết giúp Việt Nam “khẳng định việc Việt Nam vận dụng và thực thi công ước này [Công ước về Luật biển năm 1982] để xác lập quyền và lợi ích của mình trong Biển Đông một cách hợp pháp và nó là cơ sở để Việt Nam tiếp tục đấu tranh để bảo vệ cho các quyền và lợi ích hợp pháp của mình.”
Ông nhấn mạnh: “Cần nhớ rằng tranh chấp trong Biển Đông ngoài tranh chấp vừa có phán quyết thì còn nhiều loại phức tạp hơn nhiều mà Việt Nam và các nước khác trong khu vực còn phải tiếp tục cùng nhau giải quyết.”
21:30
Mỹ ra thông cáo về phán quyết của tòa ở Hague. Bản tiếng Việt được đăng trên trang web Sứ quán Mỹ ở Việt Nam:
“Phán quyết ngày hôm nay của Tòa án trong việc phân xử Philippines-Trung Quốc là một đóng góp quan trọng vào mục tiêu chung về một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp ở Biển Nam Trung Hoa. Chúng tôi vẫn đang nghiên cứu các quyết định và không có bình luận về các giá trị của vụ kiện, nhưng một số nguyên tắc quan trọng đã được thể hiện rõ ràng ngay từ đầu vụ kiện này và có giá trị tái khẳng định.
Hoa Kỳ ủng hộ mạnh mẽ pháp quyền. Chúng tôi hỗ trợ các nỗ lực để giải quyết tranh chấp lãnh thổ và hàng hải ở Biển Nam trung Hoa một cách hòa bình, trong đó có thông qua trọng tài.
Khi gia nhập Công ước Luật Biển, các bên nhất trí về quá trình giải quyết tranh chấp bắt buộc của Công ước nhằm giải quyết các tranh chấp. Trong phán quyết của ngày hôm nay và trong phán quyết của Tòa án từ tháng 10 năm ngoái, Tòa án nhất trí phán quyết rằng Philippines đã hành động trong phạm vi quyền hạn của mình theo Công ước về khởi xướng sự phân xử này.
Theo quy định trong Công ước, quyết định của Toà án là cuối cùng và ràng buộc về mặt pháp lý đối với cả Trung Quốc và Philippines. Hoa Kỳ bày tỏ hy vọng và kỳ vọng rằng cả hai bên sẽ tuân thủ các nghĩa vụ của mình.
Sau quyết định quan trọng này, chúng tôi kêu gọi tất cả các bên tuyên bố chủ quyền tránh các tuyên bố hoặc hành động khiêu khích. Quyết định này có thể và nên là một cơ hội mới để làm mới những nỗ lực nhằm giải quyết các tranh chấp hàng hải một cách hòa bình.
Chúng tôi khuyến khích các bên tuyên bố chủ quyền làm rõ yêu sách trên biển của họ phù hợp với luật pháp quốc tế – như được phản ánh trong Công ước Luật biển – và làm việc với nhau để quản lý và giải quyết tranh chấp của họ. Những bước đi như vậy có thể cung cấp cơ sở cho các cuộc thảo luận nhằm thu hẹp phạm vi địa lý của các tranh chấp hàng hải của họ, thiết lập các tiêu chuẩn về hành xử trong các khu vực tranh chấp , và cuối cùng là giải quyết tranh chấp tiềm ẩn của họ mà không có sự ép buộc hoặc sử dụng hoặc đe dọa vũ lực.”
21:30
Trả lời BBC, tiến sỹ Lê Hồng Hiệp, chuyên gia Viện Nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore, cho rằng Việt Nam sẽ hoan nghênh phán quyết vì nói có thể được xem là “chiến thắng” cũng cho Việt Nam.
“Phán quyết rõ ràng giúp củng cố vị thế của Việt Nam trên Biển Đông. Tòa đã quyết định tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc dựa theo đường chín đoạn là vô giá trị, và không cấu trúc nào ở Trường Sa được có vùng đặc quyền kinh tế. Vì thế Việt Nam có thể bảo vệ vùng đặc quyền kinh tế của mình tốt hơn trước sự xâm lấn của Trung Quốc, đặc biệt ở phần phía nam của Biển Đông.
Ở phần phía bắc, nơi hai nước tranh chấp về Hoàng Sa, tình hình không rõ rệt như thế vì vị thế pháp lý của các cấu trúc ở Hoàng Sa chưa được xác định. Vì thế phán quyết có thể khuyến khích Việt Nam mở vụ kiện tương tự, để hy vọng tòa tuyên bố không cấu trúc nào ở Hoàng Sa được có vùng đặc quyền kinh tế. Như thế sẽ xóa bỏ những trùng lắp có thể có trong tuyên bố chủ quyền của hai nước quanh Hoàng Sa.
Việt Nam có thể sẽ chưa mở vụ kiện. Nhưng khả năng đàm phán của Việt Nam với Trung Quốc đã được tăng lên vì nay Việt Nam đã có lựa chọn pháp lý tích cực để đối phó với Trung Quốc.”
20:58
Vào lúc 11 giờ trưa ngày 12/7, Tòa Trọng tài Thường trực tại Hague (PCA) ra phán quyết chung cuộc vụ Philippines kiện Trung Quốc về ‘Đường Chín Đoạn’, hay còn gọi là ‘Đường Lưỡi Bò’ trên Biển Đông.
Phóng viên Hồng Nga bình luận trên BBC World News từ Hague.
Hồng Nga nói về phán quyết từ Hague
20:42
Luật sư trưởng của chính phủ Philippines Jose Calida sẽ gửi bản tóm tắt phán quyết cho Tổng thống Philippines Duterte sáng thứ Tư, và một giải thích “toàn diện” trong vòng 5 ngày nữa, theo trang báo Rappler.com.
20:27
Lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc, Tập Cận Bình, tuyên bố Trung Quốc không chấp nhận mọi quyết định của tòa quốc tế về Biển Đông.
Theo Tân Hoa Xã, ông Tập phát biểu trong cuộc gặp với Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker ở Bắc Kinh ngày 12/7.
Ông Tập được dẫn lời nói chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông không bị ảnh hưởng vì phán quyết của tòa tại Hague.
20:16
Paul Reicher, luật sư tư vấn chính cho Philippines từ Washington trả lời BBC News: “Đây là thắng lợi của nước nhỏ trước nước lớn. Đây là chuyện Trung Quốc chống lại toàn bộ các nước láng giềng chứ không chỉ Philippines. Các nước Việt Nam, Indonesia cũng thắng lợi hôm nay về mặt pháp lý.”
20:16 Tin Mới Nhất
Bộ Ngoại giao Mỹ ra tuyên bố nói phán quyết của tòa ở Hague là đóng góp quan trọng cho mục tiêu chung giải quyết tranh chấp Biển Đông trong hòa bình.
Người phát ngôn ngoại giao Mỹ John Kirby nói phán quyết có tính ràng buộc với cả hai phía, rằng Mỹ hy vọng Trung Quốc và Philippines tuân thủ.
19:49
Hiện chưa rõ phán quyết của Toà Trọng tài LHQ có làm thay đổi sinh hoạt của các ngư dân vùng Scarborough, Philippines hay không. Ba người trong hình ở Masinloc từng nói việc đánh bắt cá của họ bị Trung Quốc ngăn chặn.
19:29
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị ngày 12/7 có bài phát biểu:
“Hôm nay, một toà trọng tài được thành lập tạm thời đã đưa ra cái gọi là phán quyết về vụ trọng tài Nam Hải do chính phủ tiền nhiệm Philippines đơn phương nêu ra, mưu toan làm tổn hại chủ quyền lãnh thổ và quyền lợi biển của Trung Quốc tại Nam Hải. Về việc này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ra tuyên bố, tỏ rõ lập trường nghiêm khắc của Trung Quốc không chấp nhận và không công nhận phán quyết của trọng tài. Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn thừa ủy quyền ra “Tuyên bố về chủ quyền lãnh thổ và quyền lợi biển tại Nam Hải của Chính phủ nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa”, trịnh trọng trình bày Trung Quốc có chủ quyền lãnh thổ và quyền lợi biển tại Nam Hải. Trên cơ sở này, tôi sẵn sàng trình bày hơn nữa thái độ của Trung Quốc:
Thứ nhất, vụ trọng tài Nam Hải ngay từ đầu đã là một trò hề chính trị đội lốt pháp luật, cần phải vạch trần triệt để bản chất này.
Thứ hai, Trung Quốc không chấp nhận, không tham gia trọng tài là nhằm bảo vệ nền pháp quyền quốc tế và quy tắc khu vực theo pháp luật.
Thứ ba, chủ quyền lãnh thổ và quyền lợi biển của Trung Quốc tại Nam Hải có cơ sở lịch sử và pháp lý vững chắc, không bị ảnh hưởng bởi cái gọi là phán quyết của toà trọng tài.
Thứ tư, Trung Quốc sẽ tiếp tục dốc sức giải quyết hoà bình tranh chấp thông qua đàm phán và hiệp thương, giữ gìn tốt hoà bình và ổn định trong khu vực.
Cuối cùng, tôi muốn tái khẳng định rằng, phát triển quan hệ láng giềng hữu nghịv ới các nước xung quanh là phương châm đã định mà Trung Quốc kiên trì; giữ gìn hoà bình và ổn định của khu vực là trách nhiệm quốc tế không thể thoái thác của Trung Quốc; kiên trì đi con đường phát triển hoà bình là sự lựa chọn chiến lược kiên định bất di bất dịch của Trung Quốc.
Trung Quốc sẽ tiếp có sự đóng góp xứng đáng của mình vì bảo vệ tôn chỉ của “Hiến chương Liên Hợp Quốc” và các chuẩn tắc cơ bản trong quan hệ quốc tế, giữ gìn sự công bằng, chính nghĩa của nền pháp quyền quốc tế, thúc đẩy sự nghiệp hoà bình và phát triển của loài người.”
19:29
Tường thuật của phóng viên BBC Jonah Fisher từ Manila, Philippines
Bộ trưởng Ngoại giao Perfecto Yasay ra thông cáo trong khoảng hai phút.
Trong khuôn khổ bốn đoạn văn, ông này giải thích rằng các chuyên gia đang phân tích về phán quyết của Tòa Trọng tài và nêu lên sự quan ngại về việc thi hành “một cách miễn cưỡng và có kiềm chế” phán quyết được cho là “quyết định mang tính lịch sử”.
Không có sự ăn mừng, thậm chí là không có một nụ cười. Và điều này có nguyên nhân của nó.
Chính phủ hiện tại của Philippines không là phải là người đã đưa hồ sơ ra Tòa Trọng tài ba năm rưỡi trước, hậu quả từ vụ xung đột tại bãi cạn Scarborough.
Hai tuần trước, Rodrigo Duterte tuyên thệ để trở thành Tổng thống mới của Philippines. Những chỉ dấu cho thấy, Tổng thống mới của Philippines sẵn sàng hòa giải với Trung Quốc, khác hẳn người tiền nhiệm là ông Benigno Aquino.
Ngay tại Manila này, rất nhiều người cho rằng Tổng thống mới có xu hướng thu hút đầu tư từ Trung Quốc để đổi lại phản ứng im lặng.
Châu Á sẽ nóng thêm sau phán quyết về vụ kiện Biển Đông
Tờ Financial Review của Úc hôm nay, 12/07/2016, đã trích dẫn ý kiến của nhiều chuyên gia châu Á báo động về tác động của phán quyết về vụ kiện Biển Đông lên tình hình châu Á. Những ý kiến này được trích ra từ các cuộc phỏng vấn được trang Asialink của Đại học Melbourne, Úc đăng tải.
Đối với chuyên gia Termsak Chalermpalanupap, thuộc Trung tâm Nghiên cứu ASEAN của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á- Yusof Ishak, Singapore, việc Tòa Án Trọng Tài Thường Trực bác bỏ bản đồ “đường lưỡi bò” của Trung Quốc sẽ khiến Bắc Kinh thêm giận dữ và càng đẩy nhanh việc bồi đắp xây dựng đảo nhân tạo tại các vùng đang tranh chấp ở Biển Đông.
Bà Elina Noor, giám đốc nghiên cứu an ninh và chính sách đối ngoại của Viện Nghiên cứu và Chiến lược Quốc tế, Malaysia, cũng quan ngại là sau phán quyết của Tòa hôm nay, căng thẳng ở Biển Đông sẽ gia tăng và trầm trọng thêm, với việc Trung Quốc tiếp tục xây đảo nhân tạo, một hành động theo bà là “vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông DOC”. Bà Elina Noor cũng dự báo Bắc Kinh sẽ tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông và đưa thêm nhiều tàu xâm nhập các vùng đặc quyền kinh tế của những nước tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc.
Về phần mình, ông Ngeow Chow Bing, phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Trung Quốc, Đại học Malaya, Malaysia, thì lo ngại là một phán quyết có lợi cho Philipines sẽ đẩy Trung Quốc đến tâm lý “một mình đương đầu với nhiều người”, với Philippines và rồi các nước tranh chấp khác trong ASEAN liên kết với hai đối thủ truyền thống của Bắc Kinh là Mỹ và Nhật tạo thành một mặt trận chống Trung Quốc. Theo vị chuyên gia này, điều đó sẽ dẫn đến những hậu quả tai hại về địa chính trị.
Cũng quan ngại không kém, ông Suchit Bunbongkarn, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn của Viện Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược, Thái Lan, dự báo là việc Trung Quốc không tuân thủ phán quyết sẽ có tác động tiêu cực đến an ninh khu vực. Theo ông, phán quyết của Tòa Án Trọng Tài sẽ không giải quyết xung đột mà sẽ làm vấn đề thêm gay gắt.
Từ góc độ của Jakarta, ông Evan Laksmana, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược Indonesia, cho biết nước này sẽ theo dõi sát phản ứng của Trung Quốc và sự leo thang căng thẳng có thể xảy ra ở Biển Đông. Dầu sao thì Jakarta sẽ tìm cách khai thác phán quyết ra hôm nay vì phán quyết này củng cố vị thế của Indonesia nếu nước này cũng đệ đơn kiện về những vụ đánh cá trái phép của tàu Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia.
Còn chuyên gia Lee Poh Ping, thuộc Viện Nghiên cứu Trung Quốc, Đại học Malaya, thì lo ngại về một phán quyết hoàn toàn bất lợi cho Trung Quốc. Ông cũng sợ rằng Hoa Kỳ và Nhật Bản sẽ dùng phán quyết này để thi hành chiến lược “bao vây” Trung Quốc, với lý do Trung Quốc là một quốc gia “côn đồ”, xem thường luật pháp quốc tế. Trong trường hợp đó, Bắc Kinh sẽ phản pháo bằng cách lôi kéo các nước Đông Nam Á khác.
Giám đốc Viện Nghiên cứu Phát triển và Chiến lược, Philippines, ông Herman Kraft cũng dự đoán là sau phán quyết hôm nay, Trung Quốc sẽ gia tăng các hoạt động trên Biển Đông, đi xa hơn những gì mà họ đã làm để xác quyết chủ quyền trước khi có phán quyết. Theo chuyên gia này, nếu Việt Nam và Philipines đáp trả cái mà họ xem như là chiến thuật hù dọa của Trung Quốc, cộng thêm với việc hải quân Hoa Kỳ can dự nhiều hơn, điều này có thể tại ra một môi trường thù nghịch mà trong đó mọi quyết định vội vã có thể dẫn đến khủng hoảng.
Phó chủ tịch Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nayang, Singapore, chuyên gia Ong Keng Yong thì quan ngại cho sự đoàn kết nhất trí của khối ASEAN vì phản ứng của Trung Quốc sau phán quyết hôm nay sẽ gây khó khăn cho việc thực thi Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông DOC, việc thực thi DOC trên nguyên tắc sẽ dẫn đến một bộ Quy tắc ứng xử giữa các bên ở Biển Đông COC, có tính chất ràng buộc pháp lý hơn. Tân chính phủ Philippines có thể sẽ buộc có thái độ cứng rắn hơn với Trung Quốc và điều này sẽ gây mất đoàn kết nội bộ ASEAN, cản trở sự đồng thuận trong việc ra các quyết định của khối này.
TƯỜNG TRÌNH TỪ VIỆT NAM
TIN VIỆT NAM
TIN QUỐC TẾ
Tại Sao Việt Nam Không Làm Tương Tự Như Philippines?
Trần Trung Đạo
Theo tin của CNN, Tòa án Trọng tài Thường trực (Permanent Court of Arbitration) viết tắt là PCA đặt tại The Hague cho rằng Philippines đúng khi chống lại các đòi hỏi của Trung Cộng trong tranh chấp chủ quyền Biển Đông. Đừng lầm lẫn giữa PCA và Tòa án Công lý Quốc tế (International Court of Justice) gọi tắt là ICJ, cũng đặt tại The Hague, có quyền thụ lý và giải quyết các tranh chấp giữa các hội viên LHQ.
Tòa Trọng tài Thường trực nhận xét rằng Trung Cộng không có một cơ sở pháp lý nào để đòi quyền lịch sử đối với tài nguyên trong “đường chín gạch” mở rộng nhiều trăm hải lý từ phía nam và đông của đảo Hải Nam. Tòa cũng nhận xét không có một vùng nổi bật trên biển (sea features) nào mà Trung Cộng cho là của họ có khả năng tạo ra một EEZ (Exclusive Economic Zone) để qua đó giúp cho Trung Cộng quyền sở hữu các tài nguyên như cá, dầu, khí trong vòng 200 hải lý tính từ đất liền.
Cũng theo CNN, tòa khẳng định “Trung Quốc đã vi phạm chủ quyền của Philippines” vì đã xâm phạm, quấy phá, khai thác dầu khí, xây dựng các đảo nhân tạo và thất bại trong việc ngăn chận tàu Trung Cộng đánh cá trong vùng biển thuộc chủ quyền Philippines.
Tòa cũng tìm thấy Trung Cộng đã “tạo sự hư hại trầm trọng” đến vùng san hô chung quanh các đảo nhân tạo do Trung Cộng xây dựng và “vi phạm trách nhiệm duy trì và bảo vệ hệ thống sinh thái rất mong manh” trong biển. Các tàu đánh cá Trung Cộng cũng diệt chủng loại rùa biển hiếm với một quy mô lớn.
Trong một thông cáo báo chí công bố tức khắc sau phán quyết, chính phủ Philippines “khẳng định một cách mạnh mẽ sự tôn trọng đối với phán quyết lịch sử của tòa như là một đóng góp quan trọng vào xung đột đang diễn ra” tại Biển Đông.
Ngược lại, theo Tân Hoa Xã, Trung Cộng cho rằng phán quyết của PCA không hợp luật và PCA không có quyền tài phán về chủ quyền. Trung Cộng “không chấp nhận và cũng không thừa nhận phán quyết”.
Không cần đọc bản tin Tân Hoa Xã, các nhà phân tích quốc tế cũng biết Trung Cộng sẽ bỏ qua mọi phán xét và dư luận thế giới. Tập Cận Bình cũng đã biết trước Tòa án Trọng tài Thường trực sẽ nhận xét như thế nào nhưng y có sách lược riêng và sẽ không từ bỏ hay dừng lại.
Như người viết đã có dịp trình bày, mặc dù bộ máy tuyên truyền Trung Cộng luôn rêu rao chủ quyền Biển Đông “không thể tranh cãi của Trung Quốc và đã chứng minh qua hai ngàn năm lịch sử”, giới lãnh đạo Trung Cộng cũng biết những lý luận đó chỉ là củi để đun nồi nước sôi chủ nghĩa dân tộc cực đoan Đại Hán chứ không thể dùng để thuyết phục các quan tòa một khi cuộc tranh chấp được đưa ra trước một tòa án quốc tế.
Bằng chứng, tháng 1 năm 2013, khi chính phủ Philippines chính thức đệ trình hồ sơ kiện Trung Cộng trước Tòa án Trọng tài Thường trực. Hồ sơ của Philippines nộp lên gồm mười bộ với gần bốn ngàn trang tài liệu chứng minh chủ quyền của Philippines và phản bác các luận cứ cũng như quan điểm đường lưỡi bò chín đoạn của Trung Cộng. Trung Cộng không dám ra tranh tụng trước tòa.
Chủ trương của Trung Cộng là gặm nhấm từng phần của Biển Đông. Sau Hoàng Sa, tháng 8 năm 1988 lần đầu tiên Trung Cộng đặt chân lên quần đảo Trường Sa sau trận Gạc Ma. Từ năm 1989 đến năm 1992 Trung Cộng chiếm một số đảo nhỏ khác của Trường Sa. Tháng 2 năm 1995 Trung Cộng chiếm đảo Vành Khăn (Mischief Reef) và một đảo khác do quân đội Philippines đóng.
Mặc dù Tòa án Trọng tài Thường trực không có quyền buộc Trung Cộng phải rút ra khỏi “đường chín gạch”, chủ trương của chính phủ Phi đang gây tiếng vang rộng lớn, đáng được ca ngợi và cổ võ.
Chính phủ Philippines không ngồi đó chờ Đệ thất Hạm đội Mỹ trực tiếp đương đầu với Trung Cộng để bảo vệ vùng biển của Philippines vì họ biết điều đó không xảy ra.
Chính phủ Philippines cũng không sa vào cái bẫy “đàm phán song phương” do Trung Cộng bày ra để kéo dài từ năm này qua tháng nọ như Trung Cộng đã từng làm với Liên Xô từ thập niên 1960 cho đến khi Liên Xô tan rã 1991. Ý nghĩa quan trọng nhất trong chiến thắng của Philippines là quốc tế hóa tranh chấp Biển Đông, điều tối kỵ của Trung Cộng.
Trong vị thế một nước nhỏ, yếu về quân sự, tài nguyên và dân số như Philippines so đối với Trung Cộng, các chính sách có thể làm được là tận dụng mọi luật pháp quốc tế, gây cảm tình trong dư luận thế giới, gây căng thẳng, gây chú ý và nếu cần chủ động gây bất ổn giữa các cường quốc có quyền lợi trong khu vực tranh chấp ở Biển Đông.
Đừng quên, Trung Cộng chuyên gây bất ổn nhưng là một quốc gia sợ bất ổn nhất.
Tại sao Việt Nam không làm tương tự như Philippines?
Đơn giản, dù nhỏ, Philippines vẫn là một quốc gia tự do, độc lập, dân chủ, có chủ quyền. Việt Nam hoàn toàn khác. Việt Nam không có một chính phủ có đủ tính chính danh, tức một chính phủ hợp hiến và hợp pháp. Không một chức vụ nào từ thấp đến cao tại Việt Nam do chính lá phiếu của người dân quyết định.
Quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc, trong thực chất là quan hệ giữa đảng CSVN và đảng CSTQ. Do đó, nếu có kiện tụng, chẳng lẽ đảng CSVN lại đi kiện đảng CSTQ? Điều đó chẳng khác gì con kiện cha, trò kiện thầy.
Lãnh đạo Trung Cộng đi trong gan ruột của lãnh đạo CSVN. Nếu tách ra khỏi quỹ đạo Trung Cộng và mở rộng quan hệ mật thiết về kinh tế chính trị với các nước dân chủ phương Tây, không sớm thì muộn đảng CS sẽ mất đi vai trò cai trị.
Dù đã nhiều lần bị “cho roi cho vọt”, hai đảng CS cũng cùng một cơ chế độc tài. Trong thế giới chỉ còn hai anh em “sớm sớm chung nghe tiếng gà gáy cùng” phải biết nương tựa lẫn nhau để tồn tại. Môi hở răng sẽ lạnh.
Quyền lợi của đảng CSVN luôn được giới lãnh đạo đảng đặt trên sự sống còn của dân tộc. Đất nước, biển trời, quê hương, tổ quốc chỉ là những khẩu hiệu tuyên truyền treo trước cổng ngân hàng của giới lãnh đạo CSVN.
Trần Trung Đạo
NẾU CÓ CHIẾN TRANH: HOA KỲ SẼ DÙNG VŨ KHÍ TÂN KỲ (không người lái) ĐỂ KHỐNG CHẾ BIỂN ĐÔNG.
*
Theo tờ nhật báo JoongAng Ilbo của Nam Hàn đưa bản tin phân tích về quân sự, nếu có chiến tranh tại biển đông, quân đội Hoa Kỳ sẽ đưa những vũ khí “thần công” tối tân nhất để khống chế địch. Trong kế hoạch này không chỉ gồm có máy bay không người lái bay lượn trên không, mà sẽ còn phát triển các vũ khí như xuồng không người lái và tàu ngầm không người lái để chọc thủng hệ thống phòng thủ của Trung Quốc, đã đưa ra ý tưởng “đàn ong người máy”không người lái được đồng thời triển khai ở trên không, trên biển và dưới mặt biển.
Theo JoongAng Ilbo, tháng 4/2016, trên tàu sân bay USS John C. Stennis ở Biển Đông, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton B. Carter đã công khai chiến lược tàu ngầm không người lái.
Đặc biệt, Mỹ còn có kế hoạch triển khai máy bay không người lái thông minh nhân tạo (AI), dự tính Biển Đông trong tương lai có thể sẽ trở thành chiến trường đối đầu giữa những người máy, chứ không phải con người.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ giới thiệu cho biết: “Tàu ngầm không người lái có nhiều loại kích cỡ và tải trọng, có thể tự hoạt động ở khu vực biển nông mà tàu ngầm có người lái không thể tiếp cận”.
The Financial Times Anh cho rằng: “Tàu ngầm không người lái không chỉ có thể dùng để trinh sát, mà còn có thể dễ dàng xâm nhập cảng biển của địch, thậm chí có thể chở theo các loại vũ khí như tên lửa”.
Mỹ có ý đồ sử dụng tàu ngầm không người lái để chọc thủng mạng lưới theo dõi, tiếp cận các cơ sở như căn cứ quân sự của đối phương tiến hành do thám, đồng thời đảm nhiệm tấn công địch trong chiến tranh, trở thành “sát thủ” vô hình đối với quân địch.
Đặc biệt là, Lầu Năm Góc còn đang xem xét điều tàu ngầm không người lái làm “tàu sân bay”, trên đó chở theo tàu ngầm không người lái cỡ nhỏ hơn. Khi xảy ra chiến tranh, tàu ngầm không người lái cỡ nhỏ sẽ trở thành “thủy lôi”, có trách nhiệm ngăn chặn tàu địch ra vào bến cảng.
Loại vũ khí này một khi được phát triển, công dụng của nó sẽ không thể hạn chế. Tháng 1/2016, Hải quân Mỹ cho biết: “Chúng tôi có kế hoạch trước năm 2020 tiến hành triển khai tàu ngầm không người lái lượng giãn nước lớn (LDUUV)”. LDUUV là một trong những chương trình phát triển tàu ngầm không người lái.
Ngoài ra, còn có máy bay không người lái phóng ra từ tàu ngầm. Hải quân Mỹ đã đề nghị ngân sách với Bộ Quốc phòng mua 150 máy bay không người lái Blackwing, loại máy bay này sau khi được phóng ra từ tàu ngầm hoặc tàu ngầm không người lái, sẽ tung mình lên trên mặt biển và bay lên bầu trời.
Blackwing là một loại máy bay không người lái cỡ nhỏ dài 50 cm, nặng 1,8 kg, có thể mang theo máy quay điện tử và bộ cảm biến hồng ngoại, tiến hành hoạt động trinh sát.
Công ty Aero Vironment chế tạo ra máy bay này cho biết, nếu mang theo đầu đạn cỡ nhỏ, Blackwing còn có thể được dùng cho mục đích tấn công. Báo chí quốc phòng phổ biến dự đoán, Mỹ sẽ triển khai Blackwing ở các khu vực như Biển Đông trong năm nay.
Cơ quan phụ trách nghiên cứu các dự án tương lai(DARPA) Mỹ đã đầu tư 20 triệu USD nghiên cứu phát triển xuồng không người lái, hiện nay đang liên tục tiến hành chạy thử.
Xuồng săn ngầm không người lái này được gọi là thợ săn trên biển, có chức năng thông minh nhân tạo, chỉ cần đưa vào khu vực tác chiến sẽ có thể tự động triển khai hành động, không cần tiến hành điều khiển tầm xa đối với nó.
Mỹ có kế hoạch triển khai xuồng săn ngầm không người ở khu vực Tây Thái Bình Dương trong 5 năm tới. Trong tương lai sẽ còn bố trí các vũ khí như ngư lôi và tên lửa để chúng có chức năng tấn công.
Xuồng không người lái và tàu ngầm không người lái một khi triển khai ở Biển Đông, sẽ cùng với các máy bay không người lái trên không như Global Hawk tiến hành do thám, những lực lượng này sẽ được đồng thời triển khai tác chiến.
Mỹ sở dĩ coi trang bị không người lái là khâu đột phá là do Chệt Quốc đang thông qua chiến lược chống can dự/ngăn chặn khu vực (A2/AD) để phong tỏa Biển Đông.
Nói một cách đơn giản, chiến lược A2/AD chính là chiến lược bố trí lá chắn quân sự ở Biển Đông, làm cho tàu chiến và máy bay Mỹ không thể tiếp cận.
Báo cáo “Cảnh giới đỏ” của Trung tâm An ninh Mỹ mới(CNAS)tháng 2/2016 cảnh báo, sức mạnh quân sự của Chệt Quốc đã bắt đầu tạo ra mối đe dọa đối với cụm tấn công tàu sân bay Mỹ.
Vì vậy, để ứng phó với tình hình tàu sân bay khó có thể tiến hành tác chiến ở cự ly gần trong tương lai, Lầu Năm Góc có kế hoạch thông qua đồng thời triển khai các trang bị không người lái ở trên không, trên biển và dưới mặt biển, tăng cường hoàn thiện sức chiến đấu.
Nếu cuộc chiến tại biển đông xảy ra bởi sự xách động và bành trướng bá quyền quân sự của lãnh đạo Trung Quốc, thì liệu sự thiệt hai nhân mạng và vật chất có thể lường trước được không? vì thơi đại này, những siêu vũ khí tối tân của Hoa Kỳ sức công phá đến thế nào để khống chế được toàn khu vực, và ngăn cảng được thế lực Trung Quốc? Một câu hỏi không có ai dám khẳng định đều gì. Vì đây là Trục Xoay Thế Giới do Hoa Kỳ và các nước Tây Phương đã vẽ ra, nếu Trung Quốc đi vào hoạn lộ này, thì đó cũng là ngày diệt vong của Đại Hán (Hegel Mansor, chiến lược gia quân sự của Hoa Kỳ)
CHRIS PHAN
(st)